«Tο ανθρώπινο λάθος δεν είναι απλώς μια αδυναμία, αλλά και ένας καθρέφτης των συστημάτων μας, της κουλτούρας μας, των προτεραιοτήτων και του τρόπου που εκπαιδεύουμε και ηγούμαστε» ανέφερε η Διευθύντρια Υπηρεσιών Υγείας & Ασφάλειας Εργασίας της «Σαμαράς & Συνεργάτες ΕΠΕ», Βιβή Μιξαφέντη στο 2nd Occupational Safety Conference «New Era in Construction & Industry», στο οποίο η «Σαμαράς & Συνεργάτες ΕΠΕ» είχε την επιστημονική υποστήριξη και τη διοργάνωση η BOUSSIAS Events.

Η κα. Μιξαφέντη συμπλήρωσε ότι «τα ανθρώπινα λάθη είναι αναπόφευκτα, αλλά η αδυναμία να μάθουμε από αυτά, αποτελεί καθαρά δική μας επιλογή. Οι οργανισμοί που αναγνωρίζουν τα λάθη ως ευκαιρίες, είναι αυτοί που εξελίσσονται».

Συμμετέχοντας στο πάνελ, στην ενότητα Industry, που συντόνιζε η κα. Μιξαφέντη με τίτλο «Η επιρροή των ανθρώπινων λαθών στην Ασφάλεια: Lessons learned και Στρατηγικές Αντιμετώπισης» η Head of HSE, MGM, MECS & MIST Shared Services HSQ & Sustainability, M Energy, Metlen Energy & Metals, Βάσω Κουρκουτσάκη επιβεβαίωσε και διευκρίνισε: «Η βιασύνη, η αμέλεια, η υπερβολική αυτοπεποίθηση, τελευταία και η απόσπαση προσοχής από την τεχνολογία μέσω του κινητού, αλλά και η λανθασμένη μεταφορά πληροφοριών μπορεί να οδηγήσουν σε λάθη. Δεν περνάς, όμως, από τη μια μέρα στην επόμενη από την κουλτούρα blame σε κουλτούρα learning. Απαιτείται στρατηγικός σχεδιασμός, ανοιχτός διάλογος και αναφορά σε case studies, που θα αναδείξουν τα λάθη και τις ελλείψεις, ώστε να αξιοποιηθούν σε ευκαιρίες».

Κουλτούρα δίκαιης αντιμετώπισης & ηγεσία

Από την πλευρά της η Country H & S Manager, HERACLES Group, Δήμητρα Κασόλα υπογράμμισε ότι σπάνια τα λάθη οφείλονται σε μία και μόνο αιτία: «Συνήθως είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, αρκετοί από τους οποίους δεν φαίνονται με την πρώτη ματιά. Γι’ αυτό, όταν αναλύουμε κάποιο συμβάν στις εγκαταστάσεις μας, χρησιμοποιούμε μια προσέγγιση που εστιάζει στον ανθρώπινο παράγοντα. Αντί να αναζητούμε ποιος έκανε το λάθος, προσπαθούμε να καταλάβουμε γιατί συνέβη. Έτσι, εξετάζουμε τα λάθη σε 4 επίπεδα: τις ενέργειες των εργαζομένων, τις συνθήκες σε περιβάλλον και εξοπλισμό, τις οργανωτικές επιρροές και – το πιο σημαντικό – το ρόλο της διοίκησης. Η κουλτούρα που καλλιεργούμε δεν είναι αυτή της ατιμωρησίας, αλλά της δίκαιης αντιμετώπισης – αυτό που διεθνώς λέμε “just culture”. Όπου τα ειλικρινή λάθη οδηγούν σε βελτίωση, αλλά και όπου η ηθελημένη αμέλεια ή παραβίαση αντιμετωπίζεται με τη σοβαρότητα που απαιτείται».

Εύστοχα ο Group Health, Safety, Enviromental, Technical Services & Research Projects Manager KLEEMANN HELLAS, Άγγελος Παπαδόπουλος περιέγραψε πως  μια κουλτούρα φόβου οδηγεί σε απόκρυψη ή συγκάλυψη λαθών και ότι η επαναληψιμότητα λαθών στην υγεία και ασφάλεια σπάνια είναι μόνο θέμα ατόμου: «Η εταιρική κουλτούρα καθοδηγείται από την ηγεσία. Όταν οι ηγέτες παραδέχονται τα λάθη τους και ενθαρρύνουν την ανατροφοδότηση, δημιουργούν περιβάλλον εμπιστοσύνης και ειλικρίνειας. Όταν τα ίδια λάθη επαναλαμβάνονται, αυτό καταδεικνύει αδυναμίες σε διαδικασίες, εκπαίδευση, επιτήρηση ή στη γενικότερη αντίληψη των εργαζομένων για την ασφάλεια. Σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι σημαντικό να υιοθετείται μια συστημική προσέγγιση, να εξετάζεται το περιβάλλον εργασίας, οι διαδικασίες, η πληρότητα των οδηγιών, το αν οι εργαζόμενοι νιώθουν άνετα να αναφέρουν κινδύνους και σφάλματα και αν η ηγεσία δίνει την απαιτούμενη προτεραιότητα στην υγεία και ασφάλεια».

Lesson learned & caring leadership

Στην ερώτηση πώς μετατρέπεται το ανθρώπινο λάθος σε “lesson learned” για όλη την ομάδα «η Δ/ντρια Υγείας, Ασφάλειας, Περιβάλλοντος, Βιωσιμότητας & Ποιότητας της ΕΚΟ ΑΒΕΕ, θυγατρικής του Ομίλου HELLENiQ ENERGY, Φυλλιώ Μπουλτούκα» απάντησε: «Τα σφάλματα παρέχουν πληροφορίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για βελτίωση. Μέσα από ανάλυση βαθύτερων αιτίων μπορούμε να αναγνωρίσουμε τους εσωτερικούς ή και τους εξωτερικούς παράγοντες που οδήγησαν στο λάθος. Ήταν για παράδειγμα ένα λάθος λόγω βιασύνης, απειρίας ή ανεπαρκούς εκπαίδευσης; Αφορά μια μονότονη εργασία; Αφορά μια κακή ή ελλιπή διαδικασία; Σχετίζεται με απόσπαση της προσοχής; Από τα βαθύτερα αίτια προκύπτουν διδάγματα και διορθωτικές ενέργειες. Τέλος, από την ανάλυση των συχνοτήτων και των βαθύτερων αιτιών των λαθών, ξεκινούν οι αλλαγές».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε και η μεταφορά της εμπειρίας της HSE Director της Steelmet – Viohalco Companies Corporate Services, Μάγδα Λασκαρίδου σχετικά με το πόσο εύκολο είναι να επιβάλεις στα διαφορετικά εργοστάσια την εφαρμογή ενός ενιαίου συστήματος διαχείρισης ανθρώπινου λάθους, όταν οι τοπικές κουλτούρες διαφέρουν η ίδια διευκρίνισε ότι «Πρέπει πάντα να κάνουμε ένα βήμα πίσω, προσπαθώντας να κατανοήσουμε τις προκλήσεις, την κουλτούρα κάθε εργοστασίου, κάθε ομάδας, κάθε χώρας και να φτιάξουμε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο που θα στηρίζει τεχνικά και ψυχολογικά τον άνθρωπο. Με δεδομένο ότι το caring leadership μας χαρακτηρίζει, όλοι μοιραζόμαστε ένα κοινό όραμα για κάθε εργαζόμενο. Κάθε μέρα να επιστρέφει σπίτι του, σ’ αυτούς που αγαπάει υγιής και ασφαλής. Πιστεύω ότι η στρατηγική μπορεί να είναι κοινή, αλλά η εφαρμογή να είναι προσαρμοσμένη. Το κλειδί είναι η ευελιξία στον τρόπο, όχι στον στόχο.