πεδίο συνεργατών
Η τρίτη ευρωπαϊκή Έρευνα για τους νέους και τους αναδυόμενους κινδύνους στις επιχειρήσεις (ESENER) ζήτησε να μάθει από τους «ειδικούς» σε θέματα υγείας και ασφάλειας στις επιχειρήσεις τους τρόπους διαχείρισης των κινδύνων για την υγεία και την ασφάλεια στους χώρους εργασίας τους, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους, δηλαδή στο εργασιακό άγχος, τη βία και την παρενόχληση.
Κατά την άνοιξη/καλοκαίρι του 2019, συνολικά 45.420 επιχειρήσεις —από όλους τους τομείς δραστηριότητας και με τουλάχιστον πέντε εργαζόμενους— συμμετείχαν στην έρευνα στις 33 χώρες που καλύφθηκαν: τα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και η Ισλανδία, η Βόρεια Μακεδονία, η Νορβηγία, η Σερβία, η Ελβετία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Το ερωτηματολόγιο διατηρήθηκε σε μεγάλο βαθμό όμοιο με αυτό της ESENER 2014, επιτρέποντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την πραγματοποίηση συγκρίσεων σε βάθος χρόνου. Έχουν προστεθεί ορισμένες νέες ερωτήσεις σχετικά με την ψηφιοποίηση και την ασφάλεια και υγεία στην εργασία, τον διορισμό εκπροσώπων για θέματα υγείας και ασφάλειας και την ποιότητα των εξωτερικών υπηρεσιών πρόληψης.
Η ESENER 2019, η οποία εκπονήθηκε με τη συνδρομή των κυβερνήσεων και των κοινωνικών εταίρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αποσκοπεί να παράσχει στήριξη σε χώρους εργασίας σε όλη την Ευρώπη μέσω της καλύτερης κατανόησης των αναγκών τους για στήριξη και εμπειρογνωμοσύνη, καθώς και μέσω του εντοπισμού των παραγόντων που ενθαρρύνουν ή παρεμποδίζουν την ανάληψη δράσης.
Ας δούμε κάποια χαρακτηριστικά σημεία της έρευνας αυτής.
Οι ευρωπαϊκοί χώροι εργασίας ανησυχούν περισσότερο για τις μυοσκελετικές παθήσεις (ΜΣΠ) και τους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους.
Οι τρεις από τους τέσσερις συχνότερα αναφερόμενους παράγοντες κινδύνου είναι κίνδυνοι πρόκλησης ΜΣΠ. Αναφέρονται συχνά στους περισσότερους κλάδους.
Ό παράγοντας κινδύνου «Παρατεταμένη καθιστική εργασία» είναι ένα νέο στοιχείο στην ευρωπαϊκή έρευνα για τους νέους και τους αναδυόμενους κινδύνους στις επιχειρήσεις (ESENER) 2019 (παλαιότερα καλυπτόταν από τον παράγοντα κινδύνου «κουραστικές ή επίπονες στάσεις του σώματος, περιλαμβανομένης της πολύωρης καθιστικής εργασίας»). Είναι ο δεύτερος συχνότερα αναφερόμενος παράγοντας κινδύνου, δείχνοντας ότι αυξάνεται η θεώρηση της «καθιστικής εργασίας» ως παράγοντα κινδύνου υγείας. Σε επίπεδο κλάδου, αναφέρεται συχνότερα στον κλάδο των χρηματοπιστωτικών και ασφαλιστικών υπηρεσιών (93 % των χώρων εργασίας αυτού του κλάδου στην ΕΕ27_2020), στον κλάδο της ενημέρωσης και επικοινωνίας (92 %) και στον κλάδο της δημόσιας διοίκησης (91 %).
Έχοντας υπόψη το υψηλό ποσοστό των ευρωπαϊκών χώρων εργασίας που αναφέρουν ότι οι ΜΣΠ επηρεάζουν την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων τους, είναι απόλυτα λογικό να εξεταστούν τα μέτρα που εφαρμόζονται για την πρόληψή τους.
Οι κατασκευές είναι ένας από τους πρώτους κλάδους όσον αφορά τη διάθεση εξοπλισμού για τη διευκόλυνση της ανύψωσης ή της μεταφοράς και την εναλλαγή των καθηκόντων για τη μείωση των επαναλαμβανόμενων κινήσεων.
Διενεργούν οι χώροι εργασίας εκτιμήσεις κινδύνου;
Η ερώτηση αφορούσε εάν διενεργούνται εκτιμήσεις επαγγελματικών κινδύνων είτε από τον ίδιο τον οργανισμό είτε από εξωτερικό συνεργάτη.
Από τον πίνακα παρατηρούμε ότι η Ελλάδα υπολείπεται του Μ.Ο. της ΕΕ27 και παράλληλα βρίσκεται στις πέντε τελευταίες θέσεις από άποψη διενέργειας Γ.Ε.Ε.Κ. σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Οι λόγοι που δεν διενεργούνται Γ.Ε.Ε.Κ. σε τακτά χρονικά διαστήματα φαίνονται στο παρακάτω γράφημα.
Οι δύο κυρίως λόγοι που επικαλούνται οι επιχειρήσεις για την μη διενέργεια Γ.Ε.Ε.Κ. σε τακτά χρονικά διαστήματα είναι το γεγονός πως θεωρούν ότι οι κίνδυνοι και οι παράγοντες κινδύνου είναι ήδη γνωστοί ή ότι δεν υπάρχουν σημαντικά προβλήματα. Θεωρούν δηλαδή ότι με την εκπόνηση της μελέτης έχει ¨ολοκληρωθεί¨ η υποχρέωση που έχουν (νομική και μη) απέναντι στα ζητήματα ΥΑΕ.
Οπτική εσφαλμένη, γιατί πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς ότι η Γ.Ε.Ε.Κ. είναι ένα δυναμικό έγγραφο το οποίο εξελίσσεται παράλληλα με την εταιρεία και τις καινοτομίες , τους νέους τρόπους εργασίας που αναπόφευκτα φέρνουν και καινούργιους κινδύνους (βλ. πίνακα.Νο1), οι οποίοι πρέπει να αναγνωρισθούν, να καταγραφούν και να αξιολογηθούν ως προς την επικινδυνότητά τους.
Συμπεράσματα
Μέσα από αυτή την πρώτη προσέγγιση της πανευρωπαϊκής έρευνας ESENER2019, διαπιστώνουμε ότι αναδεικνύονται νέοι κίνδυνοι (πχ. παρατεταμένη καθιστική εργασία) , κίνδυνοι που έχουν ήδη αναγνωριστεί εμφανίζονται όλο και με μεγαλύτερη ένταση στους χώρους εργασίας (ΜΣΠ και ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι) καθώς επίσης και η ανάγκη για μία διαφορετική οπτική στην χρησιμότητα και στην επικαιροποίηση της Γ.Ε.Ε.Κ. σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Η διαχρονική αξία και χρησιμότητα της Γραπτής Εκτίμησης Επαγγελματικού Κινδύνου (Γ.Ε.Ε.Κ.) ως μέσου για την διασφάλιση ασφαλών συνθηκών εργασίας αποδεικνύεται καθημερινά, και εμείς στην ΣΑΜΑΡΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΕΠΕ το κάνουμε πράξη μέσα από τις μελέτες που καλούμαστε να εκπονήσουμε και να παρέχουμε στους πελάτες μας ως δυναμικό εργαλείο εξέλιξης και όχι ως μία απλή κάλυψη νομικής υποχρέωσης.
Για τη «ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΕΠΕ»
Χαρίλαος Κολοζώφ
Μηχανολόγος Μηχανικός
Προϊστάμενος Τμήματος Μελετών ΥΑΕ
Εγγραφείτε στο newsletter για να λαμβάνετε τα τελευταία νέα μας.