Μελέτη Πρόληψης Λεγιονέλλας

Το βακτήριο της νόσου των λεγεωνάριων ή λεγιονέλλας (legionella) ήρθε στο φως της δημοσιότητας το 1976, όταν ξέσπασε επιδημία και προσβλήθηκαν 221 άτομα (παλαιοί λεγεωνάριοι) σε ένα ξενοδοχείο στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, εκ των οποίων οι 34 πέθαναν.

Η νόσος των λεγεωναρίων ή λεγιονέλλωση, έχει ως αιτιολογικό παράγοντα το βακτηρίδιο LEGIONELLA PNEUMOPHILA, που είναι το πιο συνηθισμένο αλλά και επικίνδυνο είδος της οικογένειας LEGIONELLA. Το βακτηρίδιο της λεγιονέλλας αναπτύσσεται στα επιφανειακά νερά, είναι όμως δυνατόν να ανιχνευθεί και στο καθαρό νερό. Η λεγιονέλλα μεταδίδεται κυρίως αερογενώς μέσω λεπτότατων σταγονιδίων υπό μορφή αερολύματος που σχηματίζονται από τα κλιματιστικά μηχανήματα, αλλά και του καταιονισμού (ντους) ή και του πλυσίματος των χεριών. Η νόσος δεν μεταδίδεται από ένα άτομο σε άλλο. Για την θεραπεία της νόσου χορηγείται αντιβίωση.

Συνεπώς, είναι προφανές ότι αφορά όλες τις επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν νερό, είτε σε κλειστά συστήματα πχ συστήματα ψύξης & θέρμανσης είτε σε ανοικτά συστήματα πχ δεξαμενές κολύμβησης, τζακούζι, spa κλπ. και κυρίως:

• Ξενοδοχεία
• Βιομηχανίες τροφίμων
• Κτίρια γραφείων
• Εμπορικά κέντρα
• Νοσοκομεία – κλινικές
• Κέντρα ευεξίας – πισίνες – κολυμβητήρια

Πρέπει να επισημάνουμε ότι τόσο από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία (Οδηγία 2000/54/ΕΚ), όσο και από την Εθνική Νομοθεσία (Π.Δ. 186/95, 174/97, 15/99), η Legionella spp. συμπεριλαμβάνεται στους παράγοντες εκείνους που μπορούν να προσβάλλουν είτε μεμονωμένα άτομα, είτε ακόμη και να προκαλέσουν επιδημικές εκρήξεις της Νόσου των Λεγεωνάριων

Στο κοινωνικό και εργασιακό περιβάλλον,ιδανικό τόπο διαβίωσης του μικροοργανισμού αποτελούν:

• υπέργεια δίκτυα ύδρευσης περιοχών με πολύ υψηλές θερμοκρασίες, εκτεθειμένα στην ηλιακή ακτινοβολία
• κυκλώματα ζεστού και κρύου νερού χρήσης κτιρίων
• οι βρύσες και τα ντούζ
• υδρόψυκτα κυκλώματα βιομηχανικής ψύξης που η λειτουργία τους στηρίζεται στην εξάτμιση νερού μέσα σε πύργους ψύξης
• οι εξατμιστικοί συμπυκνωτές
• οι υγραντήρες
• τα σιντριβάνια, κατά τις ζεστές ημέρες του καλοκαιριού
• δεξαμενές υδρομαλάξεων (spa), πισίνες κλπ
• και γενικά οπουδήποτε υπάρχει νερό που εξατμίζεται ή ψεκάζεται, που η θερμοκρασία του κυμαίνεται μεταξύ 25°C και 50°C και παραμένει σε αυτά τα επίπεδα για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Σκοπός της μελέτης είναι η Εκτίμηση κινδύνου για τη Λεγιονέλλωση και πιο συγκεκριμένα, να καταγραφεί η πιθανότητα Λεγιονέλλωσης και να δημιουργηθεί ένα Ασφαλές σύστημα αξιολόγησης που να περιλαμβάνει :

• Καταγραφή και αξιολόγηση των πηγών μόλυνσης από Legionella εντός της εγκατάστασης
• Καταγραφή σημείων δημιουργίας υδατοσταγονιδίων και απελευθέρωσης
• Καταγραφή παραγόντων που επηρεάζουν την επιβίωση και τον πολλαπλασιασμό του βακτηρίου
• Έκθεση σε ευαίσθητα άτομα.

Στην αξιολόγηση κινδύνου ανάπτυξης λεγιονέλλας εξετάζεται βήμα προς βήμα όλη η παραγωγική διαδικασία και ο μόνιμος βοηθητικός εξοπλισμός ψύξης – θέρμανσης, με στόχο την ανεύρεση των κρίσιμων σημείων επιμόλυνσης των δικτύων και του νερού. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης οδηγούν στην θέσπιση των απαιτούμενων διαδικασιών που πρέπει να εφαρμόζει η επιχείρηση, η τήρηση των οποίων “αποδεικνύεται” από τα σχετικά αρχεία που τηρούνται από την εταιρεία.

Σε περιπτώσεις επεκτάσεων – τροποποιήσεων του εξοπλισμού, εάν υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στις ακολουθούμενες διαδικασίες ή στα συστήματα διανομής νερού, θα πρέπει να επανεξετάζονται άμεσα τόσο τα σημεία υψηλού κινδύνου όσο και τα προληπτικά μέτρα που έχουν αποφασιστεί.

Στα παραδοτέα της μελέτης περιλαμβάνονται :

• συγκεκριμένες προληπτικές ενέργειες με εφαρμογή πρωτοκόλλων που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων μεθόδους απολύμανσης των συστημάτων κάθε εγκατάστασης
• πλάνο των συντηρήσεων του υδραυλικού συστήματος, των απολυμάνσεων και όλων των σχετικών παρεμβάσεων που πρέπει να γίνονται από τους τεχνικούς
• πρόγραμμα των απαραίτητων (ελάχιστων κατά περίπτωση) μικροβιολογικών εξετάσεων του νερού.